Opgaaf werkelijk rendement box 3: zo werkt het nieuwe systeem voor je spaargeld en beleggingen

Vanaf belastingjaar 2023 heeft de Belastingdienst het formulier opgaaf werkelijk rendement box 3 geïntroduceerd om de belasting op spaargeld en beleggingen eerlijker te laten verlopen. Veel mensen met spaargeld of beleggingen krijgen hierdoor te maken met veranderingen bij hun belastingaangifte. Dit nieuwe systeem moet ervoor zorgen dat je belasting betaalt over het werkelijke resultaat, en niet meer over een geschat bedrag. Wat houdt dit in, wanneer moet je het formulier invullen en waar let je op? Hier lees je alles wat je wilt weten over deze ontwikkeling in box 3.

Waarom het werkelijke rendement centraal staat

De afgelopen jaren was er veel kritiek op de oude manier van belasting berekenen in box 3. Voorheen werd uitgegaan van een vaste verdeling tussen spaargeld en beleggingen, met een fictief rendement. Dat betekende dat je soms meer belasting betaalde dan je daadwerkelijk aan winst kreeg. In 2024 heeft de Hoge Raad daarom uitgesproken dat deze berekening niet altijd eerlijk is. Om iedereen een gelijkere behandeling te geven, is de opgaaf van werkelijk rendement in het leven geroepen. Dit betekent dat je voortaan opgeeft hoeveel winst je echt hebt gemaakt met je vermogen. De belasting wordt dus niet meer alleen geschat, maar gekoppeld aan je behaalde resultaat. Vooral voor spaarders of beleggers met lagere opbrengsten kan dit gunstig uitpakken.

Hoe werkt het formulier opgaaf werkelijk rendement?

Als je spaargeld, beleggingen of ander vermogen hebt boven het vrijgestelde bedrag, moet je vaak het formulier opgaaf werkelijk rendement box 3 invullen. Je vindt dit formulier op de website van de Belastingdienst onder je persoonlijke pagina. Daar kies je het juiste jaar en vul je per soort vermogen in wat je aan rendement hebt ontvangen. Rendement betekent hier niet alleen rente of winst, maar ook waardeveranderingen en ontvangen dividenden. Het formulier vraagt je gegevens van al je bezittingen en schulden in te vullen, zodat het echte rendement over je totale vermogen zichtbaar wordt. Heb je geld op een spaarrekening of beleg je bijvoorbeeld in aandelen? Dan geef je per onderdeel de werkelijke opbrengsten op. Zo sluit het eindresultaat beter aan bij je persoonlijke situatie en leg je alleen belasting af over wat je werkelijk hebt gekregen.

Voor wie en wanneer geldt de opgaaf werkelijk rendement?

Niet iedereen hoeft het formulier opgaaf werkelijk rendement box 3 meteen in te vullen. Het hangt af van je persoonlijke vermogen. Blijf je onder het heffingsvrije vermogen, dan hoef je niets te doen. Het formulier is er voor mensen die na aftrek van schulden met hun spaargeld, beleggingen of ander vermogen boven de grens uitkomen die de Belastingdienst jaarlijks vaststelt. Ook als je een brief of bericht van de Belastingdienst krijgt waarin staat dat je het rendement moet doorgeven, moet je het formulier gebruiken. Dit speelt vooral voor mensen met wisselende of bijzondere inkomsten uit hun vermogen. Heb je bijvoorbeeld veel geld op een beleggingsrekening, meerdere spaarrekeningen of bijvoorbeeld crypto, dan kan het zijn dat jouw situatie anders wordt ingeschat dan voorheen. Controleer elk jaar goed of je verplicht bent om het nieuwe systeem te gebruiken.

Voordelen en aandachtspunten van het nieuwe systeem

Doordat het werkelijk rendement nu de basis is, sluit jouw belastingaangifte beter aan bij de werkelijkheid. Je betaalt niet meer voor inkomsten die je niet hebt ontvangen. Ook kan de belastingdruk lager zijn als je rendement laag of negatief is geweest, bijvoorbeeld bij beleggingen die in waarde zijn gedaald. Aan de andere kant vraagt het systeem meer administratie. Je moet alle inkomsten en waardeveranderingen goed bijhouden en kunnen aantonen, voor het geval de Belastingdienst hier vragen over stelt. Begin op tijd met het verzamelen van je bankafschriften, jaaroverzichten en andere relevante documenten. Zo voorkom je dat je later belangrijke gegevens mist. Let op: als je een fout maakt of iets vergeet op te geven, kan dit gevolgen hebben voor je aangifte en de uiteindelijke belasting die je moet betalen of terugkrijgt. Zorg er daarom altijd voor dat je formulier klopt, volledig is en op tijd wordt ingediend.

Meest gestelde vragen over opgaaf werkelijk rendement box 3

Wat betekent werkelijk rendement?

Werkelijk rendement betekent het werkelijke resultaat dat je hebt behaald met je spaargeld, beleggingen of ander vermogen. Het gaat om de totale opbrengst, zoals rente, dividend en waardestijgingen of waardedalingen in een jaar.

Wanneer moet ik het formulier opgaaf werkelijk rendement box 3 invullen?

Je moet het formulier invullen als je vermogen hoger is dan het heffingsvrije bedrag waarover je geen belasting betaalt. De Belastingdienst vraagt je te melden wat je echte rendement was over het betreffende belastingjaar.

Hoe geef ik mijn werkelijk rendement door aan de Belastingdienst?

Het werkelijk rendement geef je door via het speciale online formulier op de website van de Belastingdienst. Je logt in, kiest het juiste jaar en vult per soort vermogen het rendement in.

Wat gebeurt er als ik een fout maak bij het invullen?

Als je iets vergeet of verkeerde informatie opgeeft, kan dat gevolgen hebben voor je aangifte. De Belastingdienst kan je vragen om uitleg of om je gegevens te verbeteren. Controleer daarom altijd voordat je het formulier verstuurt.

Welke documenten moet ik bewaren voor de opgaaf werkelijk rendement?

Bewaar bankafschriften, jaaroverzichten, dividendnota’s en andere documenten die laten zien wat je met je spaargeld of beleggingen hebt verdiend of verloren. Deze kunnen nodig zijn als de Belastingdienst controleert of je opgave klopt.